Kategori arşivi: ASTIM HAKKINDA PROF DR AHMET AKÇAY ANLATIYOR

Çocuklarda astım tedavisi t türdür. Korunma, ilaç tedavisi ve alerji aşı tedavisi ve eğitim.

Astımda korunma tedavisi

Korunma tedavisinde astıma neden olan ve testpit edilen alerjenden kaçınmadır. Örneğin ev tozu mite alerjisi olan bir çocukta mite alerjisine karşı önlemler alınır.  Polen alerjisi alerjisi olanlara polenlere karşı önemlemler alınır. Tetikleyici faktörlerden kaçınılır. Örneğin keskin parfüm, keskin kokulu temizlik malzemelerinden kaçınılır.  Evde sigara içilmesi yasaklanır.

Astımda ilaç tedavisi

İlaç tedavisi rahtalatıcı tedavi ve iyileştirici tedavi olarak iki tür ilaç tedavisi vardır. Rahatlatıcı ilaçlar bronşları genişleterek öksürük rahatlatır. Öksürük rahatlayıca kesilir.

İyileştirici ilaçlar ise akciğerde gelişen hasarlı bronş mukozasını düzeltir. Uzun sureli tedavidir. Kortizonlu sprey ilaçlar ve kortizonsuz olan ilaçalr vardır. Kortizonlu ilaçlar sprey şeklinde ve toz şeklinde olabilmektedir. Nefes yoluyla alınır.

Kortizonsuz olanlar ise 6 aydan 5 yaşına kadar gıdalarla veya çiğneme tableti şeklinde uygulanır. 5 yaşından 14 yaşına kadar çiğneme tableti ve 14 yaşından sonra yutma tablet olarak kullanılabilir. Genelde akşamları kullanılır.

Astım ilaçlarından özellikle sprey olanları çocuklarda doğrudan ağza uygulanmaz. Hazne denilen solunum aparatları yardımı ile uygulanır. Doğrudan ağza sıkılması ağızda aft yapması bakımından çok faydası olmayacaktır.

Astımda alerji aşıları

Alerji aşıları ise alerjiye bağlı astımlı olanlarda kullanılır. Dil altı sprey ve cilt altı enjeksiyon şeklinde uygulanabilir. Yakın zamanda dil altı tablet aşılar da kullanıma başlanacaktır. Diltı aşılar 3 yaşından sonra uygulanır ve en az 3 yıl süreyle uygulanır. Cilt altı enjeksiyon aşılar ise 5 yaşından sonra uygulanabilir ve en az 3 yıl süreyle uygulanır. Aşı tedavisi astım tedavisinde faydalı olur. İlaç gereksinimini azaltır.

Astımda çocuk alerji uzmanı

Çocuklarda alerji aşıları konusunda eğitim almış tek uzmanlık alanı çocuk alerji uzmanlarıdır. Bu nedenle alerji aşı tedavisi kararının ve izleminin çocuk alerji uzmanları tarafından yapılması daha doğru bir yaklaşım olacaktır.

Astım teşhisi için öykü çok önemlidir. Astımlılar öksürük veya nefes sıkışıklığı akciğerde hırıltı şikayetlerinden yakınırlar. Çocuklarda ise okula başlamasıyla sık tekrarlayan öksürükler, uzun süren öksürük şikayetleri olur.Öksürüğün özellikle gece olması ve bazen uykudan kaldırması, sabaha doğru olan öksürük olması, terlemeyle, egzersizle artan öksürük olması astım düşündüren belirtilerdir. Ancak bu belirtiler başka hastalıklarda veya kendi kendine düzelebilen bazı durumlarda da olabilmektedir.

Astım beliirtileri başka hastalıklarda da olur

Bizim amacımız  astım düşündüren belirtilerin astıma bağlı mı yoksa başka nedene mi bağlı olduğunu bulmaktır.

Astımda aile öyküsü önemlidir

Ailede astım ve diğer alerjik hastalıklar konusunda sorgulama yapılır.

Astım muayene bulgusu

Muayene bulgusu olmayabilir ancak öksürük sırasında akciğer dinleme bulguları olabilir.  Muayenede astım dışındaki hasytalıkların belirtileri dikkatli bir şekilde incelenir

Astımdan baçka ne olabilir?

Astım düşündüren belirtiler olan çocukların muayenesinde astım dışında astıma benzer belirti veren hastalıklar bakımından da inceleme yapılır.

Astım testleri nelerdir?

Daha sonra astım düşünülyorsa öncelikle ciltten alerji testi planlanır. Ciltten alerji testi her yaşta yapılabilmekle birlikte astım için alerji testi 1-2 yaşından sonra yapılabilir. Bu testin çocuk alerji uzmanlarınca yapılması çok önemlidir. Çünkü alerji testi  astım teşhisi ve alerji aşısı gerekliliği kararının verilmesi için önemlidir. Çocuklarda gerek alerji testi gerek alerji aşı tedavisi konusunda eğitim alan uzmanlar çocuk alerji uzmanlalrıdır. Çocuklarda astımın %90 a yakın kısmı alerjiye bağlı olduğu için her çocuğa alerji testi yapılması gerekir. Alerji testi bazı ilaçlardan etkilenebildiği için  testten 1 hafta öncesinde bazı ilçların alınmaması gerekir.

Yetişkinlerde ve 5-6 yaşın üstündeki çocuklarda ise solunum testi ve bazı nefes testleri yapılır. Gerekli durumlarda kan testleri, bağışıklık testleri, ter testi gibi bazı testler de gerekebilmektedir.

Sonuç olarak astım belirtileri olanlarda öykü, muayene bulguları, alerji testi ve gerekli testler sonucu astım olup olmadığına karar verilir. Astım teşhisinin astım ve alerjik hastalıklar konusunda eğitim almış olan çocuk alerji uzmanları tarafından yapılması önemlidir.

Astım belirtileri gelişmişse mutlaka teşhis konulup tedaviye başlanması gerekmektedir. Astım teşhisi konulması için hangi doktora gideleceğinin bilinmesi gerekiyor. Bunun için yaş çok önemlidir. Çünkü Doğumdan 18 yaşına kadar olan çocuklarda astım teşhisi çocuk alerji uzmanları tarafından konulması 18 yaşın üstündekilerde yetişkin alerji uzmanı vey göğüs hastalıkları uzmanları tarafından konulması daha doğru olacaktır.

Alerji Uzmanları

Çocuk alerji uzmanlarının ismi 2012 yılında değişerek çocuk immünoloji ve alerjik hastalıklar uzmanı olmuştur. Yetişkinlerde astım teşhis ve tedavisi Göğüs Hastalıkları Uzmanları veya yetişkin allerji uzmanları yeni adıyla İmmünoloji ve alerji hastalıkları uzmanları tarafından yapılması daha uygun olacaktır. Çünkü çocuk alerji uzmanları çocuk yaş grubundaki astım ve alerjik hastalıklar üst ihtiasası yaparak bu konuda eğitim almış ve çocuk alerji uzmanlık dipolaması olan aynı zamanda çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanlarıdır. Yetişkin göğüs hastalıkları ve yetişkin alerji uzmanları eğitimleri sırasında çocuk hastaların teşhis ve tedavisini yapmamaları ve çocuklardaki astım ile yetişkinlerdeki astımda bazı farklılıklar göstermesi nedeniyle çocuklardaki astım hastalığını alerji uzmanlarının teşhis ve tedavisni yapması daha doğru olacaktır.

Alerji Uzmanlarının Rolü

Çocuklarda astımın yaklaşık %90 nedeni alerji olması nedeniyle çocuk alerji uzmanlarının rolü çok büyüktür. Çocuk göğüs hastalıkları daha çok alerjik olmayan astım, kistik fibroz, bronşektazi gibi hastalıklar ana konuları olduğu için çocuklardaki astımı çocuk alerji uzmanları tarafından teşhis konulup izlenmesi daha doğru olacaktır. Hem çocuk alerji uzmanı hem de çocuk göğüs hastalıkları uzmanı olan hekimlerin sayısı Türkiye’de malesef parmakla sayılacak kadar çok azdır.